Şoför
Şoför, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde, uzun veya kısa mesafeli yolculuklarda, motorlu yolcu taşıma araçlarını trafik kurallarına uygun olarak, güvenli bir şekilde kullanma ve yolcuların gidecekleri yerlere en iyi şartlarda ulaştırma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Şoför Görev Ve İşlemleri
Şoför, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, sağlık, güvenlik ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gerekliliklerine uygun olarak, aşağıdaki görev ve işlemleri yerine getirir.
İş Organizasyonu Yapmak
- İrtibat bürosuyla bilgi alışverişinde bulunmak
- İş programı yapmak
- Müşteri yoğunluğu olan durumları (konser, maç vb.) takip etmek
- Araç, gereç ve ekipman ihtiyacını belirlemek
- Aracın trafik muayenesinin yapılmasını sağlamak
- Aracın motorlu taşıtlar vergisi ve sigorta işlemlerinin yapılmasını sağlamak
- Araç bakım kayıtları tutmak
- Gelir ve gider kayıtları tutmak
Aracın Bakımını Yapmak
- Aracın bakım tarihini belirlemek
- Yağ ve filtreleri kontrol etmek
- Aküyü kontrol etmek
- Kayışları kontrol etmek
- Fren aksamını kontrol etmek
- Lastikleri değiştirmek
- Havalandırma (ısıtma, soğutma) tertibatını kontrol etmek
- Hava tüplerini kontrol etmek
- Sigorta ve ampulleri kontrol etmek
- Aracın periyodik bakımının yapılmasını sağlamak
- Aracın boya ve kaporta işlerinin yapılmasını sağlamak
- Arızanın nedenini araştırmak
- Araçtaki basit arızaları gidermek
- Araçtaki büyük arızaların giderilmesini sağlamak
Aracı Yola Hazırlamak
- Araç ve şoförle ilgili belgeleri kontrol etmek
- Aracın yağ durumunu kontrol etmek
- Motor suyunu kontrol etmek
- Antrifrizi kontrol etmek
- Lastikleri kontrol etmek
- Aracı hava durumuna göre hazırlamak
- Motorun sesini kontrol etmek
- Göstergeleri ve aynaları kontrol etmek
- Frenleri kontrol etmek
- Sinyal, far ve stop lambalarını kontrol etmek
- Yakıt ikmali yapmak
Güvenli Ulaşımı Sağlamak
- Araca binişleri kontrol etmek
- Yol güzergâhını belirlemek
- Yol ve trafik kurallarına uyarak aracı kullanmak
- Acil durumlarda ilgili birimlere haber vermek
- Araçtan inişleri kontrol etmek
- Aracı park etmek
Hizmet Vermek
- Aracın temizliğini sağlamak
- Yolcuların bagajlarıyla ilgilenmek
- Araçtan İniş ve binişlerde yardımcı olmak
- Yolculukla ilgili bilgi sahibi olmak ve istenildiğinde bilgi vermek
- Güvenlik önlemlerini almak
- Okul servislerinde çocuklarla ilgilenmek
- İkramlarda bulunulmasını sağlamak
- İstek ve şikâyetlerle ilgilenmek
- Yolculuk konforu için gerekli ısıtma, havalandırma, müzik vb. sistemleri sağlamak
Mesleki Gelişime İlişkin Faaliyetleri Yürütmek
- Yanında çalışanlara eğitim vermek
- Meslekle ilgili toplantı, seminer vb. faaliyetlere katılmak
- Meslekle ilgili yayınları, teknolojik gelişmeleri izlemek
- Meslekle ilgili hizmet içi eğitim, işbaşı eğitim vb. faaliyetlere katılmak
Şoför İçin Gerekli Araç, Gereç Ve Ekipmanlar
- Araca ve şoföre ait belgeler
- Battaniye
- Bijon anahtarı, bijon kolu
- Cam kırma çekici
- Çekme halatı
- Hava pompası
- İlk yardım çantası
- Kriko
- Takograf
- Reflektör
- Seyyar lamba
- Takım çantası
- Takoz
- Yağdanlık
- Yangın söndürme aleti
- Yedek lastik
- Yol haritası
- Zincir
- Zincir takozu
Şoför Genel Bilgi Ve Beceriler
- Araç, gereç ve ekipman bilgisi
- El-göz-ayak koordinasyonuna sahip olmak
- Harita okuma bilgisi
- İletişim yeteneği
- İlk yardım bilgisi
- İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri bilgisi
- Mesleğe ilişkin yasal düzenlemeler bilgisi
- Mesleki teknolojik gelişmelere ilişkin bilgi
- Mesleki terim bilgisi
- Öğrenme yeteneği
- Profesyonel sürücü belgesine sahip olmak
- Tarihi ve turistik yerlere ilişkin bilgi
- Ticaret bilgisi
- Trafik mevzuatı ve kuralları bilgisi
- Yol ve adres bilgisi
- Yolcu taşıma araçlarına ilişkin teknik bilgi
Şoför Tutum Ve Davranışları
- Çalışkan olmak
- Çevre korumaya karşı duyarlı olmak
- Dikkatli olmak
- Dürüst olmak
- Güler yüzlü olmak
- İnsan ilişkilerine özen göstermek
- İş disiplinine sahip olmak
- İş güvenliğine dikkat etmek
- İşyeri çalışma prensiplerine uymak
- İşyerine ait araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek
- Kaliteye dikkat etmek
- Kararlı olmak
- Meslek ahlakına sahip olmak
- Planlı ve organize olmak
- Soğukkanlı olmak
- Sorumluluk sahibi olmak
- Tedbirli olmak
- Temiz olmaya özen göstermek
- Titiz olmak
- Yeniliklere açık olmak
- Zamanı iyi kullanmak
Şoförlerin kullandıkları araç dışında bir başka aracı kullanabilmeleri ve ilgili görevleri yerine getirebilmeleri için kısa süreli bir eğitim görmeleri yeterlidir.
Ayrıca, kamu ve özel kurumlarda çalışan şoförler de mevcuttur. Bu kişilerin yaptıkları görev ve işlemler kapsam itibariyle belirtilen standartlarla benzerlik göstermektedir. Ancak, bu kişiler ayrıca malzeme, evrak taşımakta ve çalıştıkları kuruma özel birtakım işlemleri de gerçekleştirmektedirler.
Uygulamaya konulan trafik düzenleme yasası ile ehliyet alabilmek için ortaokul mezunu olma zorunluluğu getirilmiştir.
Bu yasa ile birlikte, eğitim seviyesinde ortaya çıkacak olan belirgin yükseliş ve aynı zamanda çağın gelişen teknolojilerine uyma zorunluluğu, şoförlerin bilgi ve beceri seviyelerindeki artışı gerekli kılmaktadır.
İnsan hayatının tehlikeye atılmaması ve ciddi rakamlara ulaşan trafik kazalarının önlenebilmesi bakımından, şoförlerin eğitimine duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır.
Meslekte çalışan kişilerin trafik kurallarına uyarak, güvenli bir şekilde araç kullanmanın yanı sıra, dış görünüm (kılık-kıyafet) ve insan ilişkileri konularında da yeterli olmaları gerekmektedir.
Ayrıca, yabancı yolcularla iletişimi sağlayabilmek amacıyla, konuşma düzeyinde basit yabancı dil bilgisi de önem kazanmaya başlamıştır.
Şoförlerin çalışma saatleri ile ilgili mevzuata, çeşitli denetimsizlik ve maddi koşullar nedeniyle genellikle uyulmamaktadır.
Bu kurallara uyulması yönündeki denetimlerin artırılması ve şoförler için çalışma şartlarında düzenlenecek iyileştirmeler ile trafik kazalarında ve bu kazalar sonucu oluşan can ve mal kayıplarında azalmalar beklenmektedir. |