|
Otobüs Şoförlüğü Mesleki Özellikleri
Otobüs Şoförleri; Ülke içinde ve dışında otobüsle seyahat etmek isteyen insanları rahat ve güvenli bir şekilde istedikleri yere götüren kişidir.
Otobüs Şoförünün Görevleri
- Otobüs hareket etmeden önce firma yetkililerinden yolcuların listesini alır,
- Listedeki yolcuların yerlerini alıp almadıklarını kontrol eder ve ettirir,
- Otobüsü trafik kurallarına uyarak kullanır,
- Belirli yerlerde yolcuların ve eşyaların indirilmesini sağlar,
- Otobüsün bakımını düzenli olarak yapar ve yaptırır,
- Otobüste görev yapan diğer kişilerin çalışmalarını denetler, aralarında eşgüdümü sağlar,
- Gerektiğinde ilkyardım hizmeti verir.
Otobüs Şoförlüğünde Gerekenler
- Sürücü belgesi (E sınıfı),
- Ticari taşıt kullanma belgesi (T4),
- Çeşitli modellerde otobüs,
- Araba için gerekli teknik donanım,
- Yolcu listesi, çalışma çizelgesi.
Otobüs Şoförlüğü Mesleğinin Gerekleri
Otobüs şoförü olmak isteyenlerin;
- Bedence sağlam ve dayanıklı,
- Göz, el ve ayaklarını eşgüdümle kullanabilen,
- Görme ve işitme duyuları keskin,
- Belli bir anda birçok şeyi algılayabilen,
- Uyarıcılara hemen tepki verebilen, soğukkanlı, refleksleri güçlü,
- Renkleri ayırt edebilen,
- Sorumluluk sahibi, dikkatli,
- Gece yolculuk yapabilen, uyku düzensizliğine ve uykusuzluğa dayanıklı, kimseler olmaları gerekir.
Otobüs Şoförleri Çalışma Ortam ve Koşulları
Otobüs şoförleri sürekli oturarak ve her uyarıcıya dikkat ederek çalışmak zorundadırlar. Görevlerini yaparken hiçbir şekilde başkaları ile konuşmamaları gerekir. Devamlı seyahat eden otobüs şoförlerinin düzenli yaşamları olmadığı söylenebilir.
Ülkemizde yolların bakımsız ve trafik işaretlerinin yetersiz olması dolayısıyla trafik kazalarının fazlalığı bu mesleği, bir ölçüde, tehlikeli hale getirmektedir.
Otobüs Şoförleri Çalışma Alanları Ve İş Bulma Olanakları
Otobüs şoförleri;
- Ülkelerarası veya şehirlerarası otobüs işleten firmalarda, kamu sektöründe(servis araçları, belediye otobüsleri) ve turizm işletmelerinde ücret karşılığı,
- Kendi otobüsleri ile bir otobüs işletmesine bağlı olarak çalışabilirler.
- Yüksekokul mezunu şoförler, bu alanda yetişmiş ilk elemanlar olacaklarından, iş bulma konusunda zorluk çekmeyecekleri söylenebilir. Turizm geliştikçe, başarılı otobüs şoförlerine duyulan ihtiyaç da artmaktadır.
Otobüs Şoförlüğü Meslek Elemanları Ayrıca;
- Özel sürücü kurslarında eğitici olarak görev yapabilir,
- Servis taşımacılığı şirketi kurabilir veya bu şirketlerde şoför olarak görev yapabilirler.
Otobüs Şoförlüğü Meslek Eğitiminin Verildiği Yerler
Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Karayolu Taşımacılığı”, “Otobüs Şoförü(Kaptan) bölümlerinde verilmekte iken, bu bölüm adının “Turizm ve Seyahat İşletmeciliği” olarak değişmesi nedeniyle, “Karayolu Taşımacılığı” adıyla artık öğrenci alınmamaktadır. Bu nedenle Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Karayolu Taşımacılığı” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
- MEB’ ye bağlı, illerde ve ilçelerde bulunan bazı sürücü kurslarında,
- 507 Sayılı kanun gereğince kurulmuş bulunan, şoförler ve otomobilciler, dolmuş veya otobüsçüler ihtisas odalarınca düzenlenen ticari taşıt kullanma eğitimi kurslarında,
- Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya MYO, Karayolu Taşımacılığı Bölümü ile Cumhuriyet Üniversitesi (Sivas), Akmaden Meslek Yüksekokulu, “Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” programlarında verilmektedir.
Otobüs Şoförlüğü Meslek Eğitimine Giriş
Özel sürücü kurslarında meslek eğitimi alabilmek için; en az ilkokul mezunu olmak ve 23 yaşından gün almış olmak gerekmektedir.
Ticari taşıt kullanma belgesi (T4) alabilmek için 507 Sayılı kanuna tabi ilgili ihtisas odasının üyesi ya da 5590 Sayılı kanuna tabi sanayi ve ticaret odalarının üyesi olmak veya üyelerin yanında çalışıyor olmak gerekmektedir.
”Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” ön lisans programına girebilmek için lise veya dengi okul mezunu olmak, merkezi sistemle yapılan Öğrenci Seçme Sınavı’nda(ÖSS), yeterli “Eşit Ağırlık (EA-1)” puan almak gerekmektedir.
Ayrıca:
- Erkek ve TC vatandaşı olmak,
- Boyu en az 1,65 m’ den kısa olmamak,
- Boy uzunluğunun cm olarak ifade edilen değerin son iki rakamından en çok 5 fazla, 15 noksan kilo ağırlıkta olmak,
- Dilinde kekemelik, pelteklik, tutukluk olmamak,
- Sürücü belgesi almaya engel sağlık sorunu olmadığını, sağlık raporu ile kanıtlamak,
- Kayıt tarihinde 20 yaşını tamamlamış olmak gerekmektedir.
Otobüs Şoförlüğü Eğitiminin Süre Ve İçeriği
Yüksek öğretim programında mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince;
- Beden Eğitimi,
- Türk Dili,
- Yabancı Dil,
- Matematik,
- Fizik gibi genel dersler ile;
- Genel Trafik Bilgisi,
- İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi,
- Davranış Bilimleri,
- İleri Sürücülük Teknikleri,
- Meteoroloji,
- Sigorta ve Taşımacılık Hukuku,
- Uygulamalı Sürücü Eğitimi,
- Sürüş Psikolojisi dersleri okutulmaktadır.
Özel sürücü kurslarında meslek eğitiminin süresi 2 aydır. Bu sürenin yaklaşık 5 haftalık kısmında Trafik, Motor, İlk Yardım dersleri teorik olarak öğretilmekte, kalan 3 haftada ise uygulamalı olarak otobüs kullanılması öğretilmektedir.
Ticari taşıt kullanma eğitiminin süresi 50 saattir. Bu süre içinde Trafik mevzuatı ve kuralları, ilkyardım, çevre, taşıt bakımı ve işletme bilgisi, halkla ilişkiler gibi dersler verilmektedir.
Otobüs Şoförlüğü Mesleğinde İlerleme
Kişi başarısını kanıtladıkça daha büyük firmalarda görev alabilirler. Ayrıca ileri derecede sürüş teknikleri uzmanı olarak eğitim faaliyetlerine katılabilir.
“Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, Seyahat İşletmeciliği, Turizm İşletmeciliği, Turist Rehberliği, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Öğretmenliği lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
Otobüs Şoförlüğü Benzer Meslekleri
- Diğer şoförlükler (otomobil, minibüs, kamyon şoförlükleri),
- Gemi kaptanlığı,
- Pilotluk.
Otobüs Şoförlüğü Burs, Kredi Ve Ücret Durumu
Özel sürücü ve ticari taşıt kullanma belgesi eğitimi kurslarında, meslek eğitimi süresince bir kazanç olmayıp, kurs ücret karşılığı verilmektedir.
Otobüs şoförlüğü (kaptan) programında okuyan öğrenciler eğitim süresince, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun; öğrenim kredisi, harç kredisi ve yurt imkânlarından yararlanabilir, ayrıca kamu ve özel, kurum ve kuruluşların, burs ve yurt imkanlarından yararlanabilirler.
Otobüs şoförlerinin kazançları bağlı oldukları firmanın büyüklüğüne, seferlerin yurtiçinde veya yurtdışında olmasına göre değişmektedir. Başlangıç ücret asgari ücret düzeyinden başlayabilmekte, şoförün başarısına, yabancı dil bilgisine ve yurtdışında uzak yollarda görev yapabilmesine bağlı olarak yükselmektedir.
Otobüs Şoförlüğünde Ayrıntılı Bilgi İçin Başvurulabilecek Yerler
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Özel Sürücü Kursları,
-Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
-Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri |
